Wymagania
Zakres uprawnień zawodowych
Wniosek o nadanie uprawnień zawodowych
Czynności zawodowe i możliwości zatrudnienia
Egzamin
Ścieżka rozwoju
Wymagania
do góry
Geodetą, zgodnie z Art. 44 Ustawy z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne, może zostać osoba, która:
- posiada średnie lub wyższe wykształcenie geodezyjne,
- posiada 3 lata praktyki zawodowej w wypadku wykształcenia wyższego i 6 lat praktyki zawodowej w wypadku wykształcenia średniego,
- zna przepisy z dziedziny geodezji i kartografii,
- posiada nienaganną opinię zawodową.
Zakres uprawnień zawodowych
do góry
Uprawnienia mogą uzyskać fachowcy z praktyką po zdaniu egzaminu państwowego. Są one nadawane w siedmiu zakresach tematycznych. Do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii jest niezbędne posiadanie uprawnień zawodowych.
Uprawnienia zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii nadaje się obecnie w następujących zakresach:
1) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie geodezyjnych pomiarów sytuacyjno wysokościowych, realizacyjnych i inwentaryzacyjnych.
Geodeci z pierwszym zakresem uprawnień mogą wykonywać pomiary:
- sytuacyjno-wysokościowe, które są potrzebne do sporządzenia mapy geodezyjnej do celów projektowych, ale również przy rozgraniczaniu oraz podziałach nieruchomości;
- realizacyjne, które obejmują ustalenie położenia budynku w terenie zarówno w pionie, jak i w poziomie, czyli wytyczenie osi głównych domu i rzędnych wysokościowych;
- inwentaryzacyjne - wykonuje się je w trakcie i po zakończeniu budowy, obejmują one pomiary wszystkiego, co zostało wybudowane na działce, na przykład przyłączy, domu, a nawet ogrodzenia.
2) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie rozgraniczania i podziałów nieruchomości (gruntów) oraz sporządzania dokumentacji do celów prawnych.
Geodeci z drugim zakresem uprawnień mogą zajmować się:
- rozgraniczaniem i podziałami nieruchomości;
- sporządzaniem dokumentacji do celów prawnych, na podstawie której rozlicza się i ujawnia w ewidencji stan prawny gruntu;
- wykonywaniem wyrysu z ewidencji gruntów, potrzebnego do księgi wieczystej.
3) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie geodezyjnych pomiarów podstawowych.
4) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie geodezyjnej obsługi inwestycji.
5) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie geodezyjnego urządzania terenów rolnych i leśnych.
6) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie redakcji map.
7) Geodeta uprawniony do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie fotogrametrii i teledetekcji.
Wniosek o nadanie uprawnień dostępny w formie pdf: wniosek
Czynności zawodowe i możliwości zatrudnienia
do góry
Geodeta z uprawnieniami należy do zawodów prestiżowych. Geodeta zatrudniony na etacie to raczej urzędnik o prestiżu podobnym do urzędniczego, ale geodeta samodzielny to już zawód wolny, doceniany i szanowany.
Praca geodety polega na pomiarze powierzchni ziemi. Natomiast w szczególności, najbardziej popularnymi zastosowaniami geodezji, jest uzyskiwanie informacji z tych pomiarów.
Geodeta zajmuje się także pomiarem ziemi związanym z obsługą budów, czyli z całą obsługą prawną od początku do końca, czyli po pierwsze: sporządzeniem mapy, na której projektant projektuje budynek, potem wyznaczeniem wszystkich elementów projektowanych na gruncie, potem inwentaryzacją powykonawczą, no i ewentualnymi zmianami prawnymi.
Jest też kwazigeodezja, w której wykorzystuje się informacje pozyskane ze zdjęć, które są skalowane. Tak więc można uzyskać informacje mierząc na mapie, oczywiście z błędem półmetrowym lub metrowym.
Od geodety oczekuje się predyspozycji typowo inżynierskich: umiejętności logicznego myślenia i zastosowania teorii w praktyce oraz zdolności matematycznych i technicznych. Potrzebna mu jest także wyobraźnia przestrzenna, umiejętność planowania przestrzeni i posługiwania się rysunkiem technicznym.
Kandydat powinien też posiadać zmysł praktyczny. Nieodłączną cechą zawodu geodety jest systematyczność, skrupulatność i zdolności organizacyjne. Ze względu na to, że praca geodety w dużej mierze wykonywana jest w terenie, ważną rolę odgrywa dobry stan zdrowia, sprawność fizyczna i dobry wzrok. Wysoce pożądaną cechą jest zamiłowanie do pracy z komputerem.
Możliwości zatrudnienia
Geodeta pracuje z reguły w firmach zajmujących się budownictwem lub wyspecjalizowanych firmach geodezyjnych, wykonujących pomiary, sporządzających wyrysy z map do ksiąg wieczystych i do innych celów, a także w firmach górniczych (również w kopalniach), firmach poszukiwawczych (w Polsce - ropa, gaz, złoża surowców).
Niezależnie od tego, może też pracować w urzędach, gdzie jest potrzebny na każdym szczeblu administracji samorządowej. Musi ona zatrudniać przynajmniej jednego geodetę w gminie (w powiecie więcej), który ma w swojej pieczy mapy terenów i świadczy usługi dla ludności oraz firm, wydając oficjalne zaświadczenia o terenie (charakterystyka, przeznaczenia, klasa gruntów itd.).
Geodeta na pewno może też pracować w niektórych jednostkach administracji państwowej, zwłaszcza wyższego szczebla (Ministerstwo Infrastruktury, Główny Urząd Geodezji i Kartografii), wydawnictwach kartograficznych i innych miejscach, gdzie trzeba sporządzać mapy terenu.
Egzamin
do góry
Nowy regulamin działania Komisji Kwalifikacyjnej do spraw uprawnień zawodowych do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii określa szczegółowo sposób prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego.
Uprawnienia geodezyjne nabywa się przed Komisją Kwalifikacyjną ds. Uprawnień Zawodowych w Dziedzinie Geodezji i Kartografii.
Część sprawdzającą postępowania kwalifikacyjnego przeprowadza się w formie egzaminu pisemnego i ustnego. Egzaminy pisemne na uprawnienia odbywają się w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii w Warszawie i składają się z dwóch części: ogólnej oraz szczegółowej. Potem następuje egzamin ustny. Jednorazowo można zdobyć uprawnienia tylko w jednym zakresie.
Część testowa (ogólna) obejmuje zagadnienia ogólne, których znajomość wymagana jest od wszystkich uczestników egzaminu. Część testowa egzaminu składa się z 60 pytań wybranych jedynie z podanych do publicznej wiadomości pytań opracowanych przez członków Komisji Kwalifikacyjnej. Do każdego z pytań na teście są załączone cztery lub w niektórych wypadkach pięć wariantów odpowiedzi.
Część szczegółowa to udzielanie odpowiedzi merytorycznych na 3 pytania o charakterze opisowym. Pytania są związane bezpośrednio z zakresem uprawnień zawodowych, o nadanie których ubiega się osoba zainteresowana.
Czas egzaminu to godzina na każdą z części - testową i szczegółową.
Egzaminy przeprowadzane są według terminarza zatwierdzanego przez Głównego Geodetę Kraju.
Przed egzaminem trzeba złożyć oświadczenie o niekaralności, opis praktyki zawodowej oraz wykaz prac wykonanych w ramach praktyki zawodowej. Ten, kto pomyślnie zdał egzamin, zostaje tzw. geodetą uprawnionym.
Ścieżka rozwoju
do góry
Geodezja i kartografia to kierunek popularny.
Aby zostać geodetą pełne uprawnienia można mieć po ukończeniu studiów wyższych geodezyjnych. Po ukończeniu 3,5-letnich studiów inżynierskich otrzymuje się tytuł zawodowy inżyniera geodety; a po łącznie 5 latach - tytuł magistra inżyniera.
Na studia obowiązuje egzamin z matematyki (rozwiązywanie zadań) lub - jak w przypadku nowej matury - wstęp na podstawie konkursu świadectw. Kierunek obejmuje zwykle szeroko rozumianą geodezję stosowaną, której zadaniem jest wyznaczanie położenia obiektów w przestrzeni, przedstawianie ich na mapach, a także praktyczną realizację obiektów inżynierskich zaprojektowanych na mapie.
W pierwszych dwóch latach studiów studenci zaliczają program ogólny i obowiązkowy.
Na III roku mają przedmioty specjalistyczne oraz piszą pracę licencjacką, gdyż w całym kraju ten kierunek podzielony jest na dwa stopnie studiów.
Studia magisterskie zawierają bloki przedmiotów specjalistycznych, które student wybiera według uznania.
Specjalności przygotowują do wykonywania pomiarów związanych z realizacją obiektów inżynierskich i przemysłowych, do szacowania wartości nieruchomości oraz pomiarów geodezyjnych i uzyskiwania informacji o terenie ze zdjęć lotniczych oraz obrazów satelitarnych. Studenci uczą się wreszcie analizy tych informacji z wykorzystaniem programów komputerowych (GIS).
Po ukończeniu studiów geodeta może, co prawda, już uprawiać zawód, ale nie wolno mu tego czynić samodzielnie. Zanim będzie mógł to robić na własny rachunek, musi zdobyć uprawnienia do wykonywania zawodu, zdać egzamin i otworzyć firmę.
